شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که برق خودرو از کجا تامین میشود؟
برخی ممکن است فکر کنند باتری خودرو تامین کننده برق خودرو است. اگر کمی اطلاعات فنی راجع به کارکرد خودرو داشته باشید، حتما میدانید که شارژ شدن مجدد باتری و جریانهای برق خودرو در زمان روشن بودن اتومبیل، از دینام خودرو تامین میشود.
دینام به انگلیسی (Alternator) یا ژنراتور در واقع یک تولید کننده برق در خودرو است که با تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی وظیفه برق رسانی به خودرو و شارژ مجدد باتری را به انجام می رساند.
نحوه عملکرد دینام خودرو
نحوه کار دینام ماشین بر مبنای تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی است. دینام با استفاده از یک تسمه مارپیچ به موتور خودرو متصل میشود و با چرخش آن، یک میدان مغناطیسی در داخل خود ایجاد میکند.
این میدان مغناطیسی، جریان الکتریکی را در سیمپیچهای دینام برقرار میکند. جریان الکتریکی تولیدشده توسط دینام یک خواهیم جریان متناوب است که باید توسط یکسو کننده دینام به جریان مستقیم تبدیل شود. پس از آن، نظیمکننده ولتاژ دینام این جریان مستقیم را با ولتاژ مناسب به باتری خودرو انتقال میدهد.
دینام از چه اجزایی تشکیل شده است؟
کار دینام بر اساس قوانین فیزیک به این شکل است که با استفاده از قوای مغناطیسی، جریان القایی تولید میکند. یک دینام به شکل ساده از ۷ بخش اصلی تشکیل شده است که هر یک نقشی را در تولید برق مورد نیاز اتومبیل ایفا میکنند. اجزای تشکیل دهنده دینام عبارتند از:
۱–پوسته دینام
۲–استاتور (همان سیمپیچهای ثابت)
۳–روتور (همان سیمپیچهای متحرک)
۴–دیود (همان یکسوکنندههای ولتاژ)
۵–آفتامات (همان رگلاتور)
۶–زغالها و جازغالی
۷–پولی و پره خنککننده
۷–قرقره و بلبرینگ
علائم خرابی دینام
از جمله علائم خرابی دینام میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمسو شدن نور چراغهای جلو هنگام روشن بودن ماشین
- روشن شدن چراغ باتری هنگام روشن بودن ماشین
- انتشار بوی شبیه به سوختگی از سمت دینام که ناشی از سوختن زغالهای آن است
- خالی شدن شارژ باتری در صورتی که خود باتری سالم باشد
- شنیده شدن صداهای غیرعادی از سمت دینام شبیه به قرقر، کلیک و…
تعمیر دینام ماشین
تعمیر دینام ماشین یکی از دغدغههایی است که احتمالاً در طول عمر خودرو با آن روبرو میشوید. البته باید تعویض دینام خودرو را به یک فرد متخصص بسپارید.
برای تعمیر دینام ماشین، لازم است ابتدا علت خرابی آن را تشخیص دهید و سپس قطعات معیوب را تعویض یا تعمیر کنید.
برخی از علل خرابی دینام ماشین عبارتند از:
- تمام شدن زغالهای دینام که باعث کاهش جریان الکتریکی میشود.در این صورت، باید زغالهای دینام را با زغالهای جدید جایگزین کنید.
- سوختن سیمپیچهای دینام که باعث قطع جریان الکتریکی میشود.در این صورت، باید سیمپیچهای دینام را با سیمپیچهای جدید جایگزین یا تعمیر کنید.
- خرابی آفتامات دینام که وظیفه تنظیم ولتاژ و جریان الکتریکی را بر عهده دارد.در این صورت، باید آفتامات دینام را با آفتامات جدید جایگزین یا تعمیر کنید.
- شل شدن یا پاره شدن تسمه شیاری دینام که باعث کاهش چرخش دینام میشود. در این صورت، باید تسمه شیاری را با تسمه جدید جایگزین کنید.
روش تست دینام ماشین
به منظور تست دینام خودرو باید از یک مولتیمتر استفاده کرد. ابتدا دو پروب مولتیمتر را به قطبهای باتری متصل کنید و سوییچ را در حالت باز قرار دهید. در هنگام خاموش بودن موتور ولتاژ باتری باید بین ۱۲.۵ تا ۱۳ ولت باشد. بعد از آن باید ماشین را روشن کنید. ولتاژ باتری در لحظه استارت هم نباید کمتر از ۱۰ ولت شود. اگر ولتاژ در لحظه استارت کمتر از ۱۰ باشد، یعنی باتری خراب است.
بعد از روشن شدن موتور هم ولتاژ باتری باید حدود ۱۵.۵ تا ۱۶ ولت باشد تا دینام باتری را شارژ کند. در ضمن اگر چراغهای اصلی نیز روشن شوند، نباید بیشتر از ۰.۵ ولت کاهش ولتاژ داشته باشیم. در غیر این صورت دینام خراب است و باید تعمیر شود.